Paarsisut

Paarsisut 1850-ikkut naalerneranni Kalaallit Nunaata Kujataani pilersinneqarput. 1860-ikkunnilu niuertoqarfinni tamani paarsisoqarnermik aaqqissuussineq atuutilerpoq. Paarsisoqarneq Kalaallit Nunaanni kalaallit najugaqarfimminni namminneq aalajangeeqataaffigisinnaasaannik sunniuteqarfigisinnaasaannillu aaqqissuussineruvoq siullerpaaq, nunallu immikoortuini oqartussaaqataanermik aaqqissuussinerullunittaaq. Paarsisut suliassaraat inunnik isumaginninnermi tapiissuteqartarnermut attuumassuteqartuni aalajangiisarnerit aammalu pinerluttoqartillugu kalaallinillu ilaasoqartillugu pillaatissiisarnerni (pineqaatissiisarnerni) aalajangeeqataasarneq.  Paarsisut aamma ”repartition-it” agguaattarpaat. ”Repartition-it” aggornersiaapput piniartunut pisaqarnerpaasartunut, sakkoqarnerpaasunut amerlasuunillu inoqutilinnut agguaanneqartartut, nerssornaatitullu tunniunneqartarlutik. Ataatsimiinnerniit imaqarniliat qallunaatut kalaallisullu allanneqartarput. Allattaavinni paarsisut qanoq ingerlanneqarneri oqaluttuarineqarput, aammali inuit pillugit, niuertoqarfinnilu ulluinnarni inuuneq pillugu oqaluttuarinnittuullutik. Paarsisoqarnermik aaqqissuussineq 1911-mi atorunnaarsinneqarpoq, kommunerådinillu taarserneqarlutik. Allattaaviit suli pigineqartut Nunatta Allagaateqarfianiitinneqarput. Nittartagaq ”Qangagooq” aqqutigalugu takuneqarsinnaapput. Ajoraluartumik allattaaviit Kalaallit Nunaata kujataaneersut 1959-imi KGH-p umiarsuaataata Hans Hedtoft-ip ajunaarnerani annaaneqarput.