Nunatta Katersugaasivia Allagaateqarfialu
Grønlands Nationalmuseum & Arkiv
BurgerBurger
Arrow-simple-leftArrow-simple-leftArrow-simple-rightArrow-simple-right

Inukkuut

Inukkuut tassaapput inuit imminnut nalunngilluartut iluminni namminneerlutik erinarsuusiaat. Taakkualu qilaatersornerminngaanniit aallaaveqarput. Ilaqutariit kammalaatilluunniit ataatsimoornerini erinarsorneqartarput, soorlu inuuissiornerni, ullorsiornermi imaluunniit ilaqutariit iluani persuarsiornerit allat. Taallat ilai pisimasunut aaliangersimasunut tunngasinnaasarput ilaili erinarsornerup ingerlanerani eqqarsaatinut takkuttunut tunngasinnaasarlutik. Ataatsimut isigalugit Inukkuutit inunnut, ataatsimuualaarnernut imaluunniit piffinnut aaliangersimasunut tunngasarput.
Inukkuut

Erinarsuutit alanngaarneqarnissaannut ilinniarneqartarput. Ukiorpassuarnilu alanngaannarneqarsinnaareerlutik kingorna allattorneqalerput taamaasillutillu siaruartitilerlutik. Erinarsuutit nammineerluni naqitikkatut sananeqartarput persuarsiornernilu soorlu apersortitsinermi, katittoornermi, inuuissiortoornermi assigisaanilu agguaassorneqartarlutik.

Inukkooq nalunnginneqarnerpaaq tassaavoq ”Guuterput qutsinnermiu” Rasmus Berthelsenimit taalliarineqarsimasoq. Taallat taakku marluk maanna tussiutitut atorneqartarput imannallu isikkoqarluni:

 

"Inngilerpassuit savanik paarsisunut juullimi ima tussiarput:

1. Guuterput qutsinnermiu
                    2. Illernartoq Guutiusoq 
naalannarsingaarli!
                    Qilammi Naalagaq
nuna eqqissinerqarli
                    pimmat nunarsuatsinnut
tipaatsungaarillu,
                    nuannaaneqarpoq
inungaa
                    inunni,
annaffissaqaleravit
                    annattussannguleramik. "

 

 

Tussiut siullermeerluni saqqummerpoq ukioq 1858 erinarsuutini tussiutinilu katersani "Tugsiutit erinagdlit, nagdliútorssuarne atortagkat. Katerssuissok: R. Berthelsen. Nûngme Avangnardlêt Nakiterivfiane Nakitat. 1858"-mik atilimmi. Maanna tussiut kalaallit tussiutaannut ilaalernikuuvoq, juullikkunnilu erinarsorneqartarluni. Maannamullu tussiut kalaallinut pingaaruteqangaarmat kalaallit kinaassusaannut ilanngunnikuulluni.

Inukkuutit allat ilisimaneqarluartut tassaapput ”Ukuarlivarisaa” taannalu erinarsuutip iluani ”Ajjaj-jaa-a. ajjaj-jaa”-taqarluni taannalu qivittumut oqaluttuamut tunngavoq inukkuullu alla ilisimaneqarluartoq taaneqarsinnaasoq tassaavoq ”Qatserlini, qatsinngivarlini”. Inukkuutit taakku erinaat inngerutininngaanneerput. Ilisarnaataallu tassaavoq versit aaliangersimasut sukkassuseq aaliangersimasoq atorlugu uteqattaarneqartarneri.

Najoqqutarisat:

Grove, Arnaq, Michael Hauser, Hivshu Robert Peary: Christian Ledens lydsamlinger fra Uummannaq og Upernavik, fra 1909 og 1912. Det Grønlandske Selskab, København 2011.

Kristiansen, Uvdloriánguak: ”Kíkik” Rasmus Berthelsen 11827-1901. Kujatâta Nakiterivia, 1988

Nielsen, Frederik: Sang og musik i Grønland, Tidsskriftet Grønland, 1953, nr. 10

Würtz, Jørn: Den folkelige sang i Grønland længe leve! Tidsskriftet Grønland, 1974, nr. 4

Nordström, Sixten & Per Rosing: Nipilersorninngortaraaq. Atuagaq 3. Atuakkiorfik A/S, 2000

CloseClose

Ujarfigiuk Nunatta Katersugaasivia Allagaateqarfialu