Nunatta Katersugaasivia Allagaateqarfialu
Grønlands Nationalmuseum & Arkiv
BurgerBurger
Arrow-simple-leftArrow-simple-leftArrow-simple-rightArrow-simple-right

Arnanut kalaallisuut

Arnat kalaallit kalaallisuui qalipaatigissut nutaaliaapput ullutsinninngaanneersut. Atortuisa ilai nunasiaataasimanerup siulianinngaanneersuupput, ilaali europaminngaanneersuunik aamma akoorneqarsimapput. Kalaallisuut ineriartungaatsiarnikuupput allanngungaatsiarnikuullutillu ingammik 1900-kkunni. Kitaamiut kalaallisuui qanga amiinnarnik atisaqartarallarnermut isumassarsiorsimarpasipput, taamaakkaluartorli ilusiisa ilai uppernermut tunngasussuteqarsinnaasut tammariartulersimallutik.
Arnanut kalaallisuut

Qalipaatit isumaat piffissap ingerlanerani allanngorarsimapput. Qatanngutigiinniat nujarmiutut atortarsimasaat qalipaatigissaartoq takussutaasartorlu inuiaqatigiinni qanoq inissisimaq, kalaallisuut ilaasa qanoq qalipaasersortarnerannut isumasiorfiusimarpasippoq. Qernertup takussutissarisarsimavaa uillarsimaneq. Aammalu utoqqaliartorneq ilutigalugu qalipaatit annikilliartulertarsimallutik taarsiartulertarsimallutillu.

 

Atuakkatigut paasinarsivoq, kalaallit avittanik atuisarsimanerat nalikkat nalaani atorneerukkiartulersimasoq, europamiut isumaqarsimagamik taamaattunik "tiinganiarpasinnertut paasineqarsinnaasunik" atorneq pissusissamisuunngitsoq ileqqorissaarnerunngitsorlu. Siornatigullu taamaattunik atorneq isumaqartinneqartarsimagaluarpoq upperisamut, naggorissusermut aammalu arnat meeqqisinnaanerannut.

Ukiuni kingulliunerusuni eqqartorneqartalersimavoq kalaallisuunik "atuineq atornerluinerlu", ingammik allamiut kalaallisuut isumasiorfigalugit atisaliuleraangata. 1980-ikkunni kjoleliortoqarsimavoq avittartalinnik, tassanilu Arnat Peqatigiiffianneersuunerusut assut ajorisimallugu kalaallisuunit ilaarsineq. 2009-milu arnaq politikereq inuusuttup sorsuutigisimallugu atisaliortartup kaminnut assingusunik kamippaliorsimanera. Akerliussutsimik takutitsisut isumaqarsimapput kalaalllisuuninngaanniit isumassarsiorneq kalaallit inuattut pigisaanniit arsaarinninnerusoq. 

 

Najoqqutarisat:

Arnat assuutaat. Kvindens festdragt. Women’s traditional festive costume. NKA 2006

Buijs, Cunera: Furs and Fabrics. Transformations, Clothing and Identity in East Greenland. Mededelingen van het Rijksmuseum voor Volkekunde, Leiden 2004

Buijs, Cunera & Jarich Oosten: Braving the cold. Continuity and change in Arctic clothing. Research School CNWS, Leiden University, The Netherlands 1997

Hatt, Gudmund: Arktiske skinddragter i Eurasien og Amerika. En etnografisk studie.København. J.H. Schultz Forlagsboghandel. Græbes Bogtrykkeri, 1914

Petersen, Robert: Grønlandske festdragter. Artikel i Atuagagdliutit/Grønlandsposten 1995

CloseClose

Ujarfigiuk Nunatta Katersugaasivia Allagaateqarfialu